این روزها سرطان بسیار شایع شده و تمام تیم های تحقیقاتی به دنبال علل سرطان و راه های درمان آن می باشند تا بتوانند میزان بروز این بیماری را کاهش دهند.برای بسیاری از مردم این سوال پیش می آید که چه عواملی موجب بروز سرطان می شود تا با انجام درست آن ها و ایجاد سبک درست زندگی بتوانند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهند.انواع سرطان سینه و سرطان دهانه رحم در میان خانم ها و سرطان پروستات در میان آقایان بسیار شایع شده و خانم ها مدام به دنبال عوامل موثر در سرطان سينه و عوامل موثر در سرطان دهانه رحم می باشند .سرطان یکی از بیماری هایی می باشد که می توان از بروز آن پیشگیری کرد و با اطلاع رسانی و آگاهی به خانم ها از بروز این سرطان ها به صورت بدخیم جلوگیری کرد.انواع سرطان های زنانه در صورتی که به موقع تشخیص داده شوند می توانند درمان شوند .
سرطان رشد غیرطبیعی سلول ها درقسمت های مختلف بدن می باشد که می تواند به قسمت های مختلف بدن منتقل شود و در مواقعی تمام بدن را فراگیرد.علل بروز سرطان در سرطان های مختلف متفاوت است .در این مقاله سعی شده به طور مفصل در مورد عوامل موثر بر سرطان بخصوص سرطان های زنانه صحبت شود.
تاریخچه سرطان
طبیب های بسیاری از گذشته تا به امروز اثراتی از سرطان را در بدن انسان ها به اندازه ی میزان تجهیزاتشان کشف کرده اند .قدیمی ترین آثار از مطالعه در مورد سرطان مربوط به دوران قرن نوزدهم در مصر می باشد.آثار تحقیقاتی ادوین اسمیت (Edwin Smith) و جورج ابرس (George Ebers) در مورد روش های درمانی و دارویی سرطان وجود دارد و اولین آثار اسمیت در مورد سرطان سینه می باشد که در نوشته هایش اذعان داشته است که در صورتی که تومورها پیشرفت کنند و بافت سینه را در برگیرد دیگر راهی برای درمان ندارد.
مطالعات دیگری از بقراط پدر پزشکی وجود دارد که به دلیل خرافات و دلایل مذهبی در آن زمان برداشتن غدد سرطانی ممنوع بود به همین دلیل ادامه ی مطالعات درمورد بافت های سرطانی متوقف شد .
مطالعات دیگری در مورد سرطان وجود دارد که متعلق به جالینوس می باشند و مطالعات جالینوس کمک بزرگی به مطالعات سرطانی کرده است .جالینوس سرطان ها را از خوش خیم به بدخیم تقسیم بندی کرده که این دسته بندی به شکل زیر می باشد:
1.شامل تودهها و برآمدگیهایی که در حالت عادی در بدن تشکیل میشوند مانند بزرگ شدن سینهها در دوران بلوغ.
2.شامل تودههایی که به دنبال عفونت در بدن تشکیل میشوند.
3.شامل تودههایی که امروزه با عنوان سرطانی شناخته میشوند.
مطالعات در حوزه ی سرطان به شدت به کندی پیش رفتند تا اینکه ابزارهای جدیدی برای مطالعات دقیق تر اختراع شد.علاوه بر دانشمندان یونانی ، دانشمندان شرقی مانند زکریای رازی و ابن سینا هم مطالعاتی پیرامو سرطان داشته اند.اما در هر صورت مطالعات دانشمندان قدیم در روند مطالعات امروزه تاثیر زیادی داشته اند.
سرطان چیست؟
سرطان رشد غیرطبیعی سلول ها در نقاط مختلف بدن می باشد و به نقاط مختلف بدن منتقل می شود و می تواند در صورتی که درمان نشود می تواند تمام بدن را فراگیرد.در بسیاری از مواقع انبوه سلول ها و تقسیم غیر طبیعی سلول ها ، تومور هایی ایجاد می کنند و شمایلی توده مانند دارند که در نهایت می توانند به تمام نقاط بدن منتقل شوند.
سرطان می توانند در قسمت های مختلف بدن مانند سینه ها ، خون ، پوست ، رحم ، معده ، کلیه ها ، استخوان ، ماهیچه ها و حتی چشم ها ایجاد شود .تمام بدن از سلول تشکیل شده و تقسیم غیرطبیعی سلولی می تواند در هرقسمتی از بدن ایجاد شود اما علائم ظاهر شده در انواع سرطان ها متفاوت است و علل مختلفی برای انواع سرطان وجود دارد که عوامل آن ها با هم متفاوت است.
برای سرطان بسته به میزان پیشرفت بیماری انواع درمان ها وجود دارد .از جمله ی این روش ها ، جراحی و برداشتن توده سرطان ، شیمی درمانی ، پرتو درمانی و دارو درمانی می باشد .در بسیاری از مواقع که توده سرطانی وجود داشته باشد اولین مرحله برای درمان جراحی می باشد.افراد مختلف با سن های مخلف واکنش های متفاوتی را نسبت به درمان نشان می دهند .مادر درمان تمام بیماری روحیه قوی و استوار می باشد و سرطان از این قاعده مستثنی نمی باشد .طول درمان انواع سرطان بسیار متفاوت است و برخی سرطان ها سال های سال نیاز به درمان دارند به همین دلیل روحیه قوی لازمه ی پروسه ی درمان می باشد .
خصوصیات سلول های سرطانی
سلول های سرطانی درهر قسمتی از بدن که تشکیل شوند خصوصیت های یکسانی دارند و می توانند پیشرفت کنند و یک تومور سرطانی ایجاد کنند.از خصوصیات سلول های سرطانی می توان موارد زیر را نام برد.این شش ویژگی در همه ی انواع سلول های سرطانی مشترک است.
1.عدم وجود سیگنالهای مناسب طی رشد و تقسیم سلولی
2.رشد و تقسیم مداوم سلولی حتی درحضور سیگنالهای ممانعت کننده
3.عدم وجود مرگ برنامه ریزی شده سلولی
4.تقسیم سلولی به تعداد نامحدود
5.تشکیل عروق خونی در اطراف تودهی سلولی
6.حمله به بافت و ایجاد متاستاز
عوامل موثر بر سرطان سينه
سرطان سینه یکی از سرطان های شایع میان خانم ها می باشد که روز به روز به آمار مبتلایان این بیماری افزوده می شود .بروز سرطان سینه درمیان خانم ها عوامل مختلفی دارد و با آگاهی از این عوامل می توان احتمال بروز سرطان سینه را کاهش داد. از جمله عوامل موثر بر سرطان می توان موارد زیر را نام برد:
1.ژنتیک
یکی از عوامل در بروز سرطان ژنتیک می باشد که میزان آن فقط 5 درصد است .مطالعات گسترده ای در مورد تاثیر ژنتیک بر سرطان سینه در ایران صورت نگرفته است .
2.هورمون های جنسی
یکی از عوامل سرطان سینه هورمون های جنسی می باشد.افزایش هورمون استروژن در بدن می تواند موجب سرطان سینه شود.هرچقدر میزان دوره ی باروری بیشتر باشد احتمال ابتلا به سرطان سینه بیشتر است.به این صورت که خانم هایی که زودتر پریود می شوند و دیرتر یائسه می شوند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند.
3.HRT یکی از عوامل بروز سرطان
خانم های یائسه هورمون جایگزین دریافت می کنند .HRT همان هورمون تراپی جایگزین است که با قطع هورمون های زنانه ، هورمون های جیگزین دریافت می کنند. دریافت این هورمون ها علائم یائسگی را در خانمها کم میکند اما نتایج مطالعات ثابت کرده است که HRT باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه میشود و باید مشکلات ناشی از یائسگی رابا روشهای غیر از این روش درمان کرد.
4.چاقی
یکی دیگر از عوامل بروز سرزان سینه در خانم ها چاقی می باشد.تغییر سبک زندگی و داشتن زندگی سالم و انجام فعالیت های ورزشی مناسب می تواند به کنترل وزن کمک کند.چاقی در خانم ها یائسه احتمال ابتلا به سرطان را بیشتر می کند.
5.حاملگی دیررس و یا بعد از 35 سالگی
یکی دیگر از عوامل بروز سرطان سینه حاملگی در سنین بالا می باشد.حاملگی به موقع در سنین مناسب باروری می تواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
علائم سرطان سینه چیست؟
به خانم های بالغ توصیه می شود هرماهه در دورانی که پریود نیستند بافت سینه ی خود را چک کنند و در صورت لمس توده در این ناحیه حتما به پزشک مراجعه کنند.همه ی خانم ها باید بافت طبیعی سینه خود را بشناسند توده های سرطانی معمولا با لمس کردن قابل شناسایی می باشند.
از جمله علائم وجود توده سرطانس در نبافت سینه می توان موارد زیر را نام برد:
1.وجود توده برجسته در بافت سینه:اما نگران نباشید در بسیار از مواقع این توده ها کیست هایی در بافت سینه هستند که درمان می شوند اما در صورت مشاهده حتما به پزشک مراجعه کنید
2.زخم شدن نوک سینه ها می تواند یکی از علائم سرطان سینه باشد.
3.توکشیدگی پوست :ممکن است پوست سینه به صورت چروکیده شود که می تواند نشان دهنده ی سرطان سینه و وجود توده سرطانی در سینه باشد.
4.تغییر رنگ پوست:زمانی که رنگ پوست سینه تغییر می کند می تواند نشان دهنده ی سرطان سینه باشد.
توجه داشته باشید در صورت مشاهده هرگونه از این علائم به پزشک مراجعه کنید .پزشک ابتدا معاینه کلینیکی انجام می دهد و در صورت نیاز سونوگرافی و ماموگرافی را تجویز می کند و در نهایت در صورت وجود توده نمونه برداری را برای تخیص نوع توده سرطانی انجام می دهد.
پس از نمونه برداری تشخیص قطعی سرطان صورت میگیرد. اگر تومور کوچک باشد و غدد لنفاوی درگیر نشده باشد، امکان انجام یک جراحی محدود هم در محل تومور اولیه و هم در محل غدد لنفاوی زیر آغوش وجوددارد.اما اگر سرطان پیشرفته باشد دکتر وادار به برداشتن سینه میشود و این مسئله بار روانی شدیدی را بر مریض تحمیل میکند.
عوامل موثر بر سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه ی رحم یکی دیگر از سرطان های رایج میان خانم ها می باشد که علت های مختلف بروز این سرطان تا حدودی ناشناخته مانده اما عوامل مهم و تاثیرگذار بر سرطان سینه شناخته شده است.از جمله ی این عوامل میتوان موارد زیر را نام برد:
1.پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از عوامل بسیار شایع بروز سرطان دهانه رحم می باشد که براثر روابط پرخطر جنسی به وجود می آیند.این ویروش از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می شود.بسیاری از خانم هایی که سرطان دهانه رحم را تجربه کرده اند به احتمال خیلی زیاد این بیماری مقاربتی را تجربه کرده اند.
2.یکی دیگر از عوامل ابتلا به سرطان دهانه رحم بیماری های مقاربتی یا همان STD می باشد که باعث ایجاد عفونت در رحم و ناحیه تناسلی می شود و در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد.
3.سیگار کشیدن هم یکی از عوامل ابتلابه سرطان دهانه رحم می باشد.خانم هایی که سیگار می کشند بیشتر در معرض سرطان دهانه رحم قرار دارند.
4.استفاده طولانی مدت از قرص های ضدبارداری می تواند یک خانم را مستعد به سرطان دهانه رحم کند.
علائم شایع سرطان دهانه رحم چیست؟
1.در صورت مشاهده خونریزی های غیرطبیعی به جز خونریزی دوران پریودی حتما به پزشک مراجعه کنید .خانم هایی که سرطان دهانه رحم دارند معمولا خونریزی های غیرطبیعی را تجربه می کنند.
2.ترشحات زیاد و غیرمعمول واژنی می تواند یکی از علائم سرطان دهانه رحم باشد.
3.زمانی که سرطان دهانه رحم در نوع پیشرفته باشد موجب درد هنگام ادرار کردن می شود .
در صورت مشاهده ی هرگونه از این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید .
درمان این نوع سرطان به اندازه تومور و موقعیت آن، مرحله پیشرفت بیماری و سن بیمار بستگی دارد. اغلب اوقات درمان سرطان دهانه رحم میتواند با ترکیبی از شیوههای درمانی از قبیل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی انجام شود.
تشخیص و درمان سرطان دهانه رحم
توصیه می شود همه ی خانم هایی که بالای 18 سال هستند و یا از نظر جنسی فعال هستند درطول سال یکبار تست پاپ اسمیر را انجام دهند و معاینه لگنی توسط پزشک انجام شود .
تست پاپ اسمیر با تشخیص به موقع سرطان دهانه رحم مراحل درمان را راحت تر و احتمال درمان کامل و بهبودی کامل را بیشتر می کند.تست پاپ اسمیر راهی برای تشخیص سلول های سرطانی در دهانه رحم می باشد.
بعد از سه بار آزمون پی در پی یا بیشتر تست پاپ اسمیر وطبیعی بودن آن ، با پزشک معالج میتوان فواصل انجام ازمایش را بیشتر کرد.
در صورتی که سلول های سرطانی در ناحیه دهانه رحم مشخص شود باید از دهانه رحم نمونه برداری شود تا مطالعات دقیق تر روی ناحیه دهانه رحم و سلول های سرطانی صورت گیرد. در مواردی که در بررسی با کولپوسکوپ تمام ناحیه در معرض حطر قابل رویت نباشد یا تشخیص بافتی با این روش مبهم باشد از تمام نواحی در معرض خطر نمونه گیری می شود که این روش در اتاق عمل انجام می شود .
با این روش که هم تشخیصی است وهم درمانی ، میتوان سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه کشف کرد.درمان سرطان رحم در این مرحله بدون هیچگونه تاثیر در طول عمر انسان امکان پذیر است .
بدین ترتیب با انجام به موقع تست پاپ اسمیر و معاینه ماهیانه می توان از بروز سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد.
عوامل کلی موثر بر انواع سرطان ها
به طور کلی عواملی وجود دارد که در بروز انواع سرطان نقش دارند که از جمله ی این عوامل می توان موارد زیر را نام برد:
عوامل ژنتیکی
زمینهٔ ارثی سرطان پستان عامل مهمی در ابتلا به آن است. وجود سابقهٔ سرطان پستان بین اعضای نزدیک خانواده احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. - افزایش سن: سرطان پستان رابطهٔ مستقیم با افزایش سن افراد دارد. این نوع سرطان در سن بلوغ و زیر ۲۰ سال بسیار نادر است و در سن ۴۰ تا ۵۵ سالگی احتمال ابتلا به آن روندی یکنواخت پیدا میکند.
تغذیه و شیوهٔ زندگی
رژیم غذایی دارای پتانسیل پیشگیری یا پیشتازی در ایجاد سرطان پستان است. مطالعات و پژوهشهای علمی نشان داده است که استفاده از سبزیها و میوههای تازه به همراه فعالیت جسمانی، عامل مؤثری در پیشگیری از سرطان پستان به شمار میرود. درحالیکه مصرف زیاد چربی حیوانی، مصرف الکل و دخانیات عامل مستعدکننده در ایجاد سرطان پستان شناخته میشوند.
مواد شیمیایی
تماس با مواد شیمیایی سرطانزا مثل پرتونگاری یونیزه، اکسید سرب، بنزن و رادیوم از عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان پستان محسوب میشود. - عوامل هورمونی: افزایش میزان ترشح هورمونهای استروئیدی مثل هورمون استروژن خون اغلب موجب تسریع روند بدخیمی سرطان پستان میشود.