سلام به همراهان و هنردوستان سایت بانو تی وی .در این پست می خواهیم در مورد هنر زیبایی قلمکاری و ویژگی های یک پارچه قلمکاری خوب و مرغوب صحبت کنیم.پارچه قلمکاری یک هنر قدیمی می باشد و در واقع این هنر به معنای کاری است که با قلم انجام شده باشد .قلمکاری یکی از هنرهای دستی ایران است و برای بسیاری از توریست ها یک سوغاتی و یادگاری بسیار باارزش است .

اگر به این پست هدایت شده اید حتما به دنبال خرید پارچه های قلمکاری هستید و می خواهید بهترین ان ها را خرید کنید پس حتما تا انتهای این پست همراه ما باشید تا بهترین خرید را انجام دهید.

قلمکاری چیست؟

قلمکاری در واقع هنر چاب و نقش زدن روی پارچه است و به کاری اطلاق می شود که با قلم انجام شده باشد .شما حتما پارچه های قلمکاری شده را در شهر اصفهان دیده اید .این پارچه ها با پارچه های ترمه بافی فرق دارد. از معروفترین آن‌ها می‌توان به قلمکاری زر یا اکلیل اشاره کرد.
در واقع هنر قلم کاری به هنر افزودن طرح و نگار به پارچه ها گفته می شود.

ویژگی های یک پارچه قلمکاری مرغوب

پارچه های قلمکاری هم مانند بسیاری از کالاهای دیگر خوب و بد دارند و اگر کار با دقت و درستی انجام نشود کار با کیفیت ارائه نمی شود.

کیفیت یک پارچه ی قلمکاری به عوامل گوناگونی مربوط می شود. که در زیر به انواع این عوامل می پردازیم.

1.نوع پارچه ی قلمکاری شده

اول از همه نوع پارچه ای است که روی آن قلمکاری شده است.پارچه حتما باید از جنس پنبه ای باشد تا رنگ را به خوبی روی خود حفظ کند و اگر غیر از این باشد رنگ را به خوبی روی خود نگه نمی دارد و طرح نقش دچار مشکل می شود.توجه داشته باشسد که پارچه پنبه ای باشد در غیر اینصورت از خرید امتناع کنید.

نوع پارچه در هنر قلمکاری

پارچه ای که در هنر قلمکاری استفاده می شود باید نخی باشد و معمولا پنبه و ابریشم کتان می باشد.یکی از علت هایی که پارچه ها باید پنبه ای باشد این است که پارچه های پنبه ای جذب رنگ بالایی دارند و به طور کلی 5 نوع پارچه برای کارهای قلمکاری استفاده می شود :

• پارچه‌های ابریشمی
• پارچه‌های کرباس
• پارچه‌های متقال
• پارچه‌های ململ حاجی علی اکبری
• پارچه‌های چلوار
• پارچه‌های کتان بافت خارجی

2.رنگ به کار رفته در پارچه قلم کاری شده

در پارچه های قلمکاری شده مهمترین عامل در کیفیت رنگ است .اگر از رنگ های طبیعی استفاده شود و مرحله ی تثبیت رنگ به درستی و با دقت انجام شود ماندگاری رنگ بسیار بیشتر می شود و کیفیت کار هم بیشتر می شود.

رنگ استفاده شده در پارچه قلمکاری شده

در پارچه های قلمکاری در گذشته از انواع رنگ های طبیعی مثل رنگ های گیاهی ، رنگ های حیوانی و معدنی استفاده می کردند.

اما امروزه برای اینکه مراحل درست کردن و تهیه ی رنگ های طبیعی بسیار طولانی است از رنگ های شیمیایی استفاده می کنند.

رنگسازی یکی از حساسترین مراحل ساخت قلمکاری است که طی آن استادکاران بر اساس تجربیاتشان از موادی ساده و ارزان قیمت نظیر پوست انار، روغن کنجد، کتیرا، گل سرخ، شیره انگور، زردچوبه، روغن کرچک، زاج سیاه و سفید، زنگ آهن مواد رنگی مورد نظرشان را تأمین می‌کنند و پس از آن به تهیه مقدمات چاپ پارچه می‌پردازند.

رنگ‌های اصلی برای کار قلمکاری عبارتند از سیاه، قرمز، آبی، سبز، زرد.

با ترکیب کردن این رنگ‌ها با نسبت های معین رنگ‌های فرعی بدست می‌آید .
برای درست کردن رنگ از کتیرا استفاده می کنند تا از پخش شدن رنگ روی پارچه جلوگیری شود.برای انجام این کار کتیرا را به مدت 10 تا 12 ساعت در آب میخیسانند و در نهایت این صمغ را به رنگ اضافه می کنند .همه ی این اندازه ها نسبت های معینی دارد .

ماده گیلیسیرین روغن کرچک و کنجد در تمام رنگ‌ها به منظور ایجاد محیط مناسب و جلوگیری از خشک شدن رنگ در شیار داخل قالب‌ها و ازدیاد دوام آن‌ها مورد استفاده قرار میگیرد.

3.نقش روی پارچه

یکی دیگر از عوامل مهم در کیفیت پارچه های قلم کاری شده نقش های روی پارچه می باشد.نقش های روی پارچه قلمکاری چون به شکل مهر زده می شوند در صورتی که با تبهر انجام نشوند ممکن است جا به جا مهر زده شوند و طرح ها به درستی کنار هم نباشند که بسیار در زیبایی پارچه قلمکاری تاثیر دارد.

یکی از راه های تشخیص مرغوبیت یک پارچه قلمکاری طرح و نقش آن است و از طریق طرح و نقش آن می توان به اصالت آن پی برد.طرح های به کار رفته در قلمکاری همه طرح های قدیمی و باستانی اند و استفاده از طرح های اصیل در قلمکاری بسیار مهم است .

هرچقدر ظرافت کار بیشتر باشد طرح اصیل تر و زیبا تر است .طرح ها نباید نامنظم باشند و یا کوچکترین اشکالی داشته باشند و باید انسجام خود را حفظ کرده باشند.

طرح و یک اثر قلمکاری مرغوب علاوه بر اینکه از مواد اولیه باکیفیت درست شدهبصورت تمام دستی و با استفاده از قلمو با طرح‌های اصیل، ظریف و با صرف زمان، دقت و نظم بالا بر روی پارچه طراحی، اجرا و رنگ‌آمیزی شده باشد، یک محصول قلمکاری خوب محسوب می‌شود.

تعداد رنگ ها در پارچه قلمکاری شده مرغوب

در پارچه های قلمکاری شده مرغوب هرچقدر تعداد رنگ ها بیشتر باشد یعنی کار با ارزش تر است زیرا هم قالب های بیشتری استفاده شده و هم مهرهای بیشتری روی کار زده شده .
در کار قلمکاری هر مهر را یک استاد کار جدا می زند .

پارچه قلمکاری مرغوب از کجا بخریم؟

از مرکزهای بسیار معتبر پارچه های قلمکاری شده شهر اصفهان می باشد.اگر شما سری به میدان نقش جهان اصفهان بزنید علاوه بر هنرهای دستی دیگر فروشگاه های بسیار معتبر برای خرید پارچه های قلمکاری شده را خواهید دید و این پارچه زیر نظر استادهای مجرب درست شده اند.
به طور کلی در تهیه و درست کردن پارچه های قلمکاری یک سری نکات توسط تولید کننده باید رعایت شود تا کار با کیفیت و مرغوب ارائه دهد.

قلمکاری مراحلی دارد که انجام تک به تک این مراحل در تهیه ی یک کار مرغوب تاثیر می گذارد.

تاریخچه قلمکاری

کلا طول عمر پارچه ها در طول تاریخ نسبت به چیزهای دیگر که از سنگ و فلز هستند بسیار کمتر است به همین دلیل پارچه های بسیار کمی درطول تاریخ باقی مانده است به همین دلیل نمی توان به طور دقیق نظر درست و تاریخی در مورد این هنر زیبا داد .اما طبق بررسی کارشناسان و سفرنامه هایی که نوشته شده این هنر به بیشتر از هزار سال پیش برمی گردد و در دوران غزنویان در ایران این هنر شکل گرفته و کم کم گسترش پیدا کرده .

حتی در سفرنامه های گردشگران چین ذکر شده که 140 سال پیش از میلاد مسیح، پارچه های طرح دار از هند به چین برده شده بودند و احتمال می رود که صنعتگران هندی، جزو پیشگامان زمینه چیت سازی (چاپ بر روی پارچه) باشند.

با گذر زمان و صادرات پارچه های زینتی چاپی به سراسر جهان (مصر، چین و ایران)، روش های جدیدی برای چاپ بر روی پارچه ابداع شد. نقل است که یکی از اساسی ترین این پیشرفت ها در نحوه تزیین پارچه های پشمی، پنبه ای و ابریشمی در دوره سامانیان انجام گرفته است.

قلمکاری در زمان شاه عباس

قلمکاری هنری است که در زمان شاه عباس بسیار ورنق پیدا کرد و مورد توجه بسیاری از درباریان قرار گرفت به همین دلیل این هنر در آن زمان رونق بسیار زیادی پیدا کرد.

در زمان شاه عباس بیشتر لباس های زنانه و مردانه مخصوصا درباریان از پارچه های قلمکاری درست می شد اما کم کم استفاده از پارچه های قلمکاری تغییر کاربرد دادند و امروزه بیشتر به عنوان زیرسفره ها و یا رومیزی ها مورد استفاده قرار می گیرند.

قلمکاری در زمان صفویه

هنر قلمکاری در زمان صفویان بسیار رونق داشته و میتوان گفت این هنر درزمان صفویان از بقیه ی دوران ها بسیار پررونق تر بوده است و بسیاری از افراد از پارچه های قلمکاری برای درست کردن لباس ها استفاده می کردند .

این هنر به دوران قاجار هم منتقل پیدا کرد اما می توان گفت کم کم هنر قلمکاری در زمان قاجار کمرنگ تر شد.

مهمترین شهر ایران در هنر قلمکاری

هنر قلمکاری در ایران به شهر اصفهان اختصاص دارد و اگر سری به شهر زیبای اصفهان بزنید در بسیاری از فروشگاه های صنایع دستی این هنر زیبا را به وفور می بینید.برای تهیه و دیدن انواع تنوع آن می توانید به میدان امام اصفهان بروید .