تاریخچه فیناستراید
داروی فیناستراید اولین بار در گذشته برای کاهش دادنDHT (دی هیدرو تستوسترون) در غدد پروستات استفاده می شد که نام تجاری آنPROSCAR بود و میزان تجویز آن در روز 5 میلی گرم بود.
در سال 1990 این دارو برای درمان و از بین بردن بزرگ شدگی پروستات به میزان 5 میلی گرم در روز استفاده می شد. با گذشت زمان و استفاده بیماران از این دارو آنها متوجه کاهش ریزش موی خود شدند و علاوه بر این شاهد رشد موهای جدید نیز بودند.
پس از آزمایشات متخصصان به این نتیجه رسیدند که مصرف فیناستراید با مقدار جزئی 1 میلی گرم در روز سبب اثر گذاری مثبت در روند ریزش مو خواهد شد.
از آن پس به بعد در آمریکا این دارو را با دوز 1 میلی گرم با نام تجاری پروپشیا برای کاهش ریزش مو معرفی کردند و در سال 1998 این دارو از طرف انجمن پروپشیا به عنوان اولین قرص تایید شده مختص ریزش مو اعلام شد.
فیناستراید چیست؟
فیناستراید در اصل برای درمان بیماری بزرگ شدگی غدد پروستات بدون ترکیب با داروی دیگری و یا با ترکیب دیگر داروها استفاده می شود. همچنین فیناستراید را برای درمان بیماری هیپرتروفی خوش خیم پروستات که عوارض آن تکرر ادرار و یا مشکل در دفع کردن ادرار است ، مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر اینها احتمال این که نیاز به عمل کردن پروستات را کمتر کند وجود دارد.
فیناستراید در دستهای از داروها به نام مهارکننده آنزیم 5 آلفا دوکتاز قرار میگیرد.
در دسته بندی دارو ها ، فیناستراید در دسته ای به نام مهار کننده آنزیم 5 آلفا دوکتاز قرار دارد. نحوه کارایی این دارو در درمان ریزش مو بدین شکل است که به متوقف ساختن تولید هورمون های مردانه که ترشح آن است که باعث رشد نکردن موی سر می شود می پردازد.
عملکرد فیناستراید:
یکی ازعلت های اصلی ریزش مو در مردان تبدیل شدن هورمون تستسترون به دی هیدروتستسترون است .این تغییر هورمونی بیشتر در سنین بالا رخ می دهد.با مصرف فیناستراید آنزیم آلفادوکتاز که هورمون تستسترون را به دی هیدروتستسترون تبدیل می کند مهار می شود و بدین ترتیب از ازدیاد هورمون DHT و اثر مخرب آن بر ریشه موهای سر می کاهد.
از دیگر تاثیرات فیناستراید کاهش موهای بدن است .هورمون DHT با افزایش سن در بدن افزایش می یابد و موجب کاهش موی سر می شود اما موی سایر قسمت های بدن کاهش می یابد.موهای قسمت هایی مانند گوش ، سینه ، کتف ها و پشت بیشتر می شود.
عوارض فیناستراید در زنان
به طور کلی این دارو برای درمان ریزش مو در زنان استفاده نمی شود و یکی از علت هایش عوارضش بسیار زیاد آن برای زنان می باشد.تماس این دارو به وسیله ی پوست هم برای زنان باردار ممنوع است.
از عوارض این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد.
تغییرات هورمونی
استفاده از قرص فیناستراید می تواند تغییرات هورمونی ایجاد کند و روری تعادا هورمونی بدن تاثیر بگذارد.برای مثال باعث افزایش سایز پستان ها شود یا در پستان ها حساسیت ایجاد کند همچنین میل جنسی را کاهش دهد.این تغییرات هورمونی که به جهت مصرف قرص فیناستراید ایجاد می شود به علت منع این قرص در جهت شیوه ی پاسخگویی و واکنش به این هورمون هاست. به عنوان مثال یکی از اثراتی که تغییرات جزئی در تستوسترون میتواند باعث ایجاد استروژن تولید شود، که میتواند این عوارض جانبی هورمونی را ایجاد کند.
آلرژیهای مختلف مانند خارش
افرادی که برای رشد موهایشان از قرص فیناستراید استفاده کرده اند در مواردی مبتلا شدن به نوعی آلرژی را گزارش کرده اند.به عنوان مثال بروز این آلرژی ها در مواردی خارش بدن می باشد که می تواند باعث ایجاد کندو شود و در حالت های حادتر و جدی تر تورم قسمت هایی از بدن از جمله لب و صورت و زبان و انگشتان دست بوده است.
ناهنجاری های جنینی
فیناستراید از مایع منی خارج می شود و توصیه می شود به هیچ عنوان در دورانی که قصد بارداری دارید یا در دوران بارداری همسر نباید از این دارو استفاده نشود.
یکی از جدی ترین عارضه هایی که فیناستراید ایجاد می کند ناهنجاری های جنینی می باشد.فیناستراید موجب نقص اندامی جنین می شود.همچنین این دارو از راه مهار تبدیل شدن تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون یا DHT ممکن است موجب اختلال در قسمت خارجی دستگاه تناسلی جنین پسر شود.
مدت ماندگاری این دارو در بدن مشخص نیست به همین دلیل به شدت به زنان توصیه می شود از قرص فیناستراید قبل از یایسگی استفاده نکنند.این قرص می تواند ناباروری ایجاد کند به همین دلیل توصیه می شود ثبل از یایسگی مصرف نشود.
خطر استفاده از فیناستراید برای زنان باردار
تاثیر قرص فیناستراید برای درمان ریزش موهای زنان به هیچ عنوان اثبات نشده و علاوه بر اینکه تاثیر مثبتی ندارد می تواند تاثیرات بسیار خطرناکی داشته باشد.
بیشترین نگرانی مصرف این دارو برای خانم ها ، خانم های باردار می باشد.این دارو بسیار مخرب است و روی ارگان های جنسی جنین تاثیرات بسیار مخربی می گذارد و تاثیرات مخربی بر اندام تناسلی خارجی پسر می گذارد و به هیچ عنوان مصرف آن توصیه نمی شود.مصرف قرص فیناستراید برای زنان باردار و خانم هایی که قصد باردار شدن دارند ممنوع اعلام شده و حتی تماس پوستی با قرص یا خرده های قرص فیناستراید نیز از طرف شرکت های سازنده دارو منع شده است.
بصورت کلی فناستراید برای درمان برخی بیماری های مرتبط با هورمون های مردانه و برای آقایان تجویز می گردد.اما مصرف قرص فیناستراید برای زنان کاربردی نداشته و مضرات زیادی را بخصوص برای خانم های باردار به همراه خواهد داشت.
13 عارضه مصرف فیناستراید برای مردان
میزان اثر و عوارض جانبی فیناستراید:
بسیاری از پزشکان مصرف فیناستراید را به علت ایجاد عوارضش منع می کنند.برخی پزشکان معتقدند که هر دارویی که در روند طبیعی هورمون های بدن تغییراتی ایجاد کند قطعا می تواند عوارضی مخرب بر روی بدن داشته باشد. برخی از پزشکان با توجه به تایید فیناستراید توسط FDA آنرا تجویز می کنند، البته باید متذکر شد گاها پیش آمده که در گذشته داروهایی که مورد تایید FDA بوده به مروز زمان و دریافت گزارشات و انجام تحقیقات بیشتر از لیست داروهای بی خطر حذف شده اند و این ممکن است در سال های آینده درباره قرص فیناستراید نیز رخ دهد، حال بماند طی سال ها چندین هزار و یا میلیون نفر از آن استفاده کرده اند.
.در زیر به عوارضی که در طی مصرف فیناستراید گزارش شده اشاره میکنیم:
1.کاهش میل جنسی و حجم مایع منی
2.ایجاد اختلالاتی در نعوذ
3.چروک شدن پوست
4.خشکی چشم ها
5.بزرگ شدن نوک سینه در مردان به حالت زنانه
6.تغییر در توازن هورمون های دیگر بدن
7.ایجاد جوش و آکنه در بدن و پوست صورت
8.ابتلا به کبد چرب
9.کدر شدن رنگ پوست ، خارش و آلرژی پوستی
10.ضعف عمومی در بدن
11.افزایش کلسترول بد در بدن
12.تغییرات در خلق و خوی
13.به وجود آمدن افسردگی های روحی در افراد
قابل ذکر است بیشتر عوارض ذکر شده مربوط به فیناستراید 5 میلی گرم است و 1 میلی گرم آن داروی ضعیفی است و عوارض چندانی به همراه ندارد.
داروی جایگزین مناسب به جای فیناستراید
ماینوکسیدیل
یکی از داروهایی که می تواند به عنوان دارویی برای مقابله با ریزش موی بانوان تجویز شود ماینوکسیدیل می باشد.طبق پژوهش های انجام شده این دارو ریزش موی خانم ها را می تواند کم یا حتی متوقف کند.ماینوکسیدیل توسط FDA آمریکا تایید شده است.این دارو هم مانند بسیاری از داروهای مقابله با ریزش مو بعد از قطع مصرف تمام اثرات آن از بین می رود.
این دارو بر روی ریزش موهای تکه ای اثر بسیار بهتر و قوی تری دارد.
احتمال پایداری عوارض جانبی بعد از قطع دارو
معمولا بعد از مصرف این دارو عوارضی در افراد مختلف در مدل های مختلفی بروز می دهد که طبق مطالعات جدید به میزان پایداری این عوارش حتی بعد از قطع طولانی مدت این قرص ها زیاد می باشد.شرکت Merck، تولیدکننده رسمی داروی فیناستراید با نام تجاری «پروپشیا» نیز در جدیدترین بروشور خود این موضوع را به صراحت اعلام کردهاست
در صورتی که در بوشورهای قبلی این موضوع مطرح نشده بود .در حال حاضر در بسیار از مطالعات معتبر پزشکی و سایت های معتبر در مورد عوارض پایدار این قرص صحبت می کنند.گزارشات مبنی بر پایداری عوارض قرص فیناستراید نگرانی مصرف این دارو را افزایش داده است.
فیناستراید چقدر در درمان ریزش مو تأثیر دارد؟
فیناستراید مانند هر دارو دیگری روی افراد مختلف تاثیرات متفاوتی می باشد اما برای میزان تاثیر کذاری آن می توان طبق تحقیقات بالینی نتیجه گیری کلی ارایه دهیم.
تحقیقات نشان داده اند که حدود 48 درصد مردان بعد از 5 سال مصرف از فیناستراید ، افزایش رشد مو داشته اند و 42 درصد از مردان بعد از مصرف هیچگونه ریزش مویی نداشته اند اما حدود 10 درصد باقیمانده دچار ریزش مو شده اند.
به طور کلی در صورتی که دارو به درستی مصرف شود می توان گفت حدود دو سوم آقایان از مصرف این داور نتیجه مثبت گرفته اند.این دارو برای کنترل ریزش مو می باشد نه برای درمان قطعی ریزش مو.نتایج مصرف این دارو در صورتی ماندگار است که مصرف آن را قطع نکنید و به صورت پیوسته مصرف آن را ادامه دهید.
چه مدت باید مصرف شود تا تاثیرش را بگذارد؟
با مصرف فیناستراید بلافاصله نتیجه مثبت حاصل نمی شود و اولین نتایج بعد از مصرف روزانه و صحیح قرص حدود 3 تا 6 ماه بعد ظاهر می شود.البته برای گرفتن نتیجه کامل باید آن را به مدت یکسال حتما مصرف کنید و برای ماندگاری نتیجه ی حاصله باید مصرف دارو را مدت طولانی ادامه دهید.
شیوه مصرف قرص فیناستراید برای رفع ریزش موی آقایان
همانطور که گفتیم این دارو برای رفع ریزش موی مردان مصرف می شود.مردان باید به صورت روزانه یک عدد به اندازه ی 1 میلی گرم مصرف شود.برای اینکه اثر فیناستراید مشاهده شود باید این دارو به مدت 1 سال مصرف شود.این قرص را می توان با معده ی خالی هم مصرف کرد.پس از پایان مصرف دوره ی فیناستراید وهای ضخیم افزایش می یابند و موهای نازک کاهش چشمگیری پیدا می کنند.
فیناستراید ایرانی بهتر است یا فیناستراید خارجی
قرص فیناستراید مانند تمام قرص ها دو نوع خارجی . ایرانی دارد که در میزان تاثیرگذاری این دو مدل هیچ گونه تفاوتی مشاهده نشده است .نوع خارجی آن با نام تجاری فین پرشیا در بازار موجود می باشد و نوع ایرانی آن با نام تجاری فین استراید با دوزهای 1 درصد و 5 درصد موجود می باشد که برای درمان ریزش مو از نوع د1 درصد آن استفاده می شود.
مصرف بیش از حد دارو و خطرات احتمالی
اگر این دارو بیشتر از میزان مورد نیاز استفاده شود احتمال مسمومیت در فرد را زیاد کرده و در چنین مواقعی حتما با مرکز کنترل مسمومیت (شماره تلفن 1490) تماس بگیرید و آن ها را مطلع سازید. ممکن است با مصرف بیش از اندازه این دارو بیمار بی هوش و یا دچار قطع تنفس شود که در این صورت فورا با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید.